Wat is fibromyalgie? Symptomen, oorzaken en hoe ermee leven in België

Fibromyalgie is een chronische aandoening die nog te vaak miskend wordt. Toch treft het duizenden mensen in België, vooral vrouwen tussen 30 en 60 jaar. Pijn over het hele lichaam, vermoeidheid en concentratieproblemen maken het dagelijks leven moeilijker. Maar wat is fibromyalgie precies? Hoe wordt het gediagnosticeerd in België? En wat kun je doen om ermee te leven — op jouw tempo, met jouw lichaam?

In dit artikel leggen we alles helder uit: van symptomen tot behandelingen, en van oorzaken tot natuurlijke ondersteuning.

Fibromyalgie is een chronisch pijnsyndroom dat gekenmerkt wordt door wijdverspreide spier- en gewrichtspijn, zonder duidelijke ontsteking of letsel. De aandoening wordt vaak omschreven als "onzichtbare pijn", omdat er geen zichtbare afwijkingen zijn op medische beelden of bloedtesten. Toch is het lijden reëel — zowel lichamelijk als mentaal.

In België wordt fibromyalgie door het RIZIV erkend als een reële aandoening, al blijft de diagnose vaak complex en tijdrovend.

De klachten kunnen van persoon tot persoon verschillen, maar deze symptomen komen het vaakst voor:

• Chronische pijn: diep, brandend of stekend in spieren en gewrichten

• Vermoeidheid: zowel lichamelijk als mentaal (ook na voldoende slaap)

• Slaapstoornissen: onrustige of niet-herstellende slaap

• Concentratieproblemen: ook wel “fibro fog” genoemd

• Prikkelbare darm: winderigheid, buikpijn, constipatie of diarree

• Hoofdpijn en migraine

• Overgevoeligheid voor kou, geluid of aanraking

Deze klachten zijn meestal fluctuerend: sommige dagen gaan beter dan andere, wat het moeilijk maakt om een routine op te bouwen.

De exacte oorzaak van fibromyalgie is nog niet bekend. Onderzoekers vermoeden een combinatie van factoren:

• Verstoorde pijnverwerking in de hersenen: prikkels worden sterker ervaren

• Hormonale disbalans: vooral in stresshormonen en serotonine

• Chronische stress of trauma’s: fysiek of emotioneel

• Erfelijke aanleg

• Slaapproblemen: die de pijnperceptie kunnen verergeren

Het is geen "tussen de oren"-aandoening, maar een echte neurologische ontregeling van het pijnsysteem.

Fibromyalgie wordt klinisch vastgesteld, meestal door een reumatoloog of huisarts. Er bestaat geen bloedtest of scan die fibromyalgie aantoont, maar dokters gebruiken bepaalde diagnostische criteria:

• Minstens 3 maanden aanhoudende wijdverspreide pijn

• Aantal pijnpunten (tender points)

• Uitsluiting van andere ziekten zoals reuma of lupus

De diagnose is vaak een proces van eliminatie. Veel patiënten voelen zich opgelucht wanneer er eindelijk een naam voor hun klachten is.

Er bestaat geen genezing voor fibromyalgie, maar wel veel ondersteunende behandelingen. In België is er een multidisciplinaire aanpak aanbevolen:

• Medicatie: pijnstillers, antidepressiva, slaapmiddelen

• Kinesitherapie: beweging op maat (wandelen, stretchen, watertherapie)

• Psychologische ondersteuning: omgaan met chronische pijn

• Educatieprogramma’s: zoals pijnklinieken of revalidatiecentra

• Natuurlijke opties: voedingsadvies, CBD, yoga, mindfulness

👉 Let op: niet elke behandeling werkt voor iedereen. Het is een zoektocht op maat.

Fibromyalgie heeft een grote impact op het dagelijkse leven. Dingen die vroeger vanzelf gingen, zoals boodschappen doen, fietsen of sociale activiteiten, kunnen plots een uitdaging worden. Toch zijn er manieren om het leven met fibromyalgie dragelijker, rustiger en positiever te maken.

Forceer niets. Wissel activiteit en rust af. Door je grenzen te leren herkennen, kun je een burn-out van je lichaam vermijden. Veel mensen met fibromyalgie hebben baat bij een vast dagritme en duidelijke slaapschema’s.

Hoewel beweging pijnlijk kan zijn, is het essentieel om niet stil te vallen. Wandelen, fietsen, zwemmen of zachte yoga kunnen pijn verminderen en je energie verbeteren. Kinesitherapie op maat kan een veilige start bieden.

Slaap is fundamenteel voor herstel. Zorg voor een rustige slaapomgeving, beperk schermgebruik ‘s avonds en probeer natuurlijke hulpmiddelen zoals CBD of ontspanningsoefeningen.

Voeding speelt een rol. Kies voor veel groenten, omega 3, volkorenproducten en beperk suiker, alcohol en sterk bewerkte voeding. Sommige mensen met fibromyalgie voelen zich beter met een anti-inflammatoir dieet.

“Ik voelde me jarenlang onbegrepen. Sinds mijn diagnose bij een reumatoloog in Leuven en het volgen van een revalidatieprogramma, voel ik me sterker. Bewegen helpt, en ook CBD-olie bij het slapen.”
— Sofie, 39 jaar, Mechelen

“Ik was altijd moe. Nu combineer ik kinesitherapie, supplementen en een aangepast dieet. Ik werk nog halftijds en heb geleerd om mijn dagen beter in te delen.”
— Annemie, 54 jaar, Gent

In België kunnen bepaalde behandelingen gedeeltelijk worden terugbetaald door de mutualiteit, zoals:

• Kinesitherapie (mits medisch voorschrift)

• Psychologische begeleiding

• Pijnklinieken in universitaire ziekenhuizen

• Multidisciplinaire revalidatieprogramma’s

Let op: natuurlijke behandelingen zoals CBD of voedingssupplementen worden meestal niet terugbetaald, tenzij in specifieke contexten (bv. magistrale bereiding).

1) Lees meer over fibromyalgie in België op gezondheid.be: https://www.gezondheid.be/artikel/fibromyalgie 

2) Officiële informatie via het RIZIV : https://www.riziv.fgov.be/nl/zoeken?q=Fibromyalgie 

3) Bekijk getuigenissen en advies van Fibromyalgie Vlaanderen, een patiënten vereniging : https://www.fibromyalgie-vlaanderen.be/ 

Steeds meer mensen in België gebruiken CBD (cannabidiol) als aanvullende ondersteuning. Hoewel het geen geneesmiddel is, suggereren bepaalde studies en getuigenissen een positief effect op:

• Slaapkwaliteit

• Spierspanning

• Angstgevoelens

• Pijnervaring

CBD is vrij verkrijgbaar in apotheken in België in de vorm van olie, capsules of crèmes, zolang het voldoet aan de wettelijke norm van <0,2% THC. Vraag steeds advies aan je apotheker of arts.

Fibromyalgie is geen makkelijke aandoening, maar wel beheersbaar met de juiste combinatie van medische opvolging, zelfzorg en sociale ondersteuning. Of je nu op zoek bent naar erkenning, informatie of nieuwe manieren om met pijn om te gaan — weet dat je niet alleen bent. Steeds meer mensen in België delen hun verhaal, en er komen voortdurend nieuwe inzichten en opties bij.